Άρθρο της Εύας Δημητρίου.
Στη Κύπρο του 21ου αιώνα αποτελεί ακόμη ερώτημα κατά πόσο υπάρχει ισότητα μεταξύ των δύο φύλων. Ο Δείκτης Ισότητας του European Institute for Gender Equality (EIGE) 2020 εμπερικλείει σημαντικά ευρήματα τα οποία μπορούν αναμφίβολα να απαντήσουν το πιο πάνω ερώτημα.
Ο Δείκτης Ισότητας βαθμολογεί τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής ένωσης με βάση τις διαφορές μεταξύ των δύο φύλων σε έξι διαφορετικούς πυλώνες της καθημερινότητας/ πραγματικότητας κάθε χώρας, στην εργασία, την οικονομική κατάσταση των δύο φύλων, το ακαδημαϊκό επίπεδο κάθε φύλου, το χρόνο που αφιερώνει κάθε φύλο σε διάφορους τομείς της καθημερινότητας και την κατοχή θέσεων εξουσίας από τα δύο φύλα και την υγεία.
Η Κύπρος κατατάσσεται 21η μεταξύ των 28 μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμπεριλαμβανομένου και του Ηνωμένου Βασιλείου. Αξιοσημείωτο αποτελεί το γεγονός ότι παρά την μικρή άνοδο στη βαθμολογία της Κύπρου της τάξεως του 0,6% σε σύγκριση με αυτή του 2019 (από 56,3 σε 56,9), η Κύπρος βρίσκεται μια θέση χαμηλότερη από την κατάταξη της το 2019 αφού άλλες χώρες κράτη μέλη κινούνται με γρηγορότερους ρυθμούς.
Σε αντίθεση με την Κύπρο, η Κροατία κατάφερε να ανέβει στην κατάταξη προσπερνώντας την Κύπρο βελτιώνοντας τη θέση της στον τομέα της ανάληψης εξουσίας από περισσότερες γυναίκες. Η Κύπρος φαίνεται πως παραμένει στάσιμη στον τομέα της ανάληψης εξουσίας από γυναίκες με σημαντικά χαμηλά ποσοστά.
Όπως διαφαίνεται και στον Δείκτη ισότητας του 2020, το ποσοστό των γυναικών που βρίσκονται σε θέσεις εξουσίας ανέρχεται μόλις στο 17%, ποσοστό που παραμένει το ίδιο με τον Δείκτη Ισότητας του 2010, γεγονός το οποίο σαν Κύπρος οφείλουμε να λάβουμε υπόψη και να αφυπνιστούμε ώστε οι γυναίκες της Κύπρου να καταφέρουν να κατακτήσουν περισσότερες ηγετικές θέσεις.
Τα χαμηλά ποσοστά γυναικών που είναι υπεύθυνες για την λήψη πολιτικών αποφάσεων δεν αφορούν μόνο θεωρητικά την ανισότητα που υπάρχει στην Κύπρο μεταξύ των δύο φύλων αλλά αφορά άμεσα και τα δικαιώματα των γυναικών.
Περαιτέρω, και το παραθέτω σαν προβληματισμό για την κοινωνία της Κύπρου και ειδικότερα τους νέους μας, το γεγονός ότι από το 1960, τη χρονιά όπου η Κύπρος απέκτησε την ανεξαρτησία της, μέχρι και σήμερα (61 χρονιά μετά), για πρώτη φορά στην ιστορία της Κύπρου την προεδρία της βουλής ανέλαβε γυναίκα. Αυτό αποτελεί από μόνο του παράδειγμα της νοοτροπίας των Κυπρίων πολιτών και της χαμηλής θέσης της γυναίκας στην Κυπριακή κοινωνία. Δεν αντιλέγω, και είναι εξάλλου αδιαμφισβήτητο το γεγονός ότι με το πέρας των χρόνων τα δεδομένα δείχνουν πως οι γυναίκες ανέβηκαν αρκετά στην κοινωνία της Κύπρου, όμως η ανισότητα ακόμα υπάρχει σε διάφορους τομείς της κοινωνικής πραγματικότητας με τα δεδομένα να δείχνουν τη μεγαλύτερη ανισότητα στον τομέα της εξουσίας.
Η τρέχουσα κρίση ενόψει της πανδημίας COVID-19 φαίνεται να ενέτεινε την έμφυλη βία κατά των γυναικών με τα θύματα να γίνονται όλο και περισσότερα. Μακροχρόνια ευρήματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποδεικνύουν ότι η έμφυλη βία κατά των γυναικών και η ενδοοικογενειακή βία αυξάνονται κατακόρυφα σε περιόδους κρίσης. Για παράδειγμα, ο κατ’ οίκον περιορισμός λόγω της πανδημίας απέδειξε ότι η κατοικία δεν είναι ένα ασφαλές μέρος για ένα μεγάλο αριθμό ατόμων στην Ευρώπη, με το μεγαλύτερο ποσοστό αυτών να είναι γυναίκες.
Προκειμένου να συμβάλει στην εξάλειψη των φυλετικών ανισοτήτων και της έμφυλης βίας η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε τον Μάρτιο του 2020 τη στρατηγική για την ισότητα των δύο φύλων 2020-2025. Η στρατηγική αυτή στοχεύει κυρίως, μεταξύ άλλων, στην παραχώρηση ίσων ευκαιριών μεταξύ ανδρών και γυναικών, κοριτσιών και αγοριών, σε κάθε τομέα της ζωής τους, στην ισότιμη συμμετοχή τους σε ηγετικούς ρόλους στην ευρωπαϊκή κοινωνία και στον τερματισμό της έμφυλης βίας.
Ελπίδα για τη μείωση του χάσματος μεταξύ των δύο φύλων δίνει επίσης και το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την περίοδο 2021-2027 με χρηματοδότηση από την ΕΕ ύψους 1.8 τρισεκατομμυρίων. Με το ΠΔΠ 2021-2027 στον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης δίδεται περεταίρω προτεραιότητα στην ισότητα των δύο φύλων. Επίσης, το σχέδιο ανάκαμψης της ΕΕ «Next Generation EU» ύψους 750 δις. για τη στήριξη της ανάκαμψης από την πανδημία είναι ακόμη ένα «φως στο τούνελ» για τα δικαιώματα των δύο φύλων αφού δίνει επίσης ιδιαίτερη προσοχή στην ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών.
Παράλληλα, με γνώμονα το γεγονός ότι επαρκείς κατώτατοι μισθοί μπορούν να συμβάλουν στη μείωση της μισθολογικής ανισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών, καθότι είναι περισσότερες οι γυναίκες που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό συγκριτικά με τους άνδρες, τον Οκτώμβριο του 2020, η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση οδηγίας με αριθμό 2020/0310 για τη διασφάλιση των εργαζομένων σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης με επαρκείς κατώτατους μισθούς. Η πρόταση αυτή τελεί ακόμη υπό συζήτηση στις επιτροπές FEMM και EMP.
Κατανοούμε λοιπόν ότι στη Κύπρο και στην Ευρώπη του 2021 η ισότητα των δύο φύλων αποτελεί ακόμη στόχο και όχι γεγονός, με τις γυναίκες να φαίνονται υποδεέστερες των ανδρών σε διάφορους τομείς της καθημερινότητας μας. Σημαντικές είναι οι ενέργειες από πλευράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την εξάλειψη των φυλετικών ανισοτήτων. Πέρα όμως από τις ενέργειες αυτές οφείλουμε, ο καθένας από εμάς, να σέβεται και τα δύο φύλα και να προωθεί τις ίσες ευκαιρίες μεταξύ αυτών.
Επικοινωνήστε μαζί μας στο info@aapartners.law ή (+357) 22250597.
S. ANTONIOU & ASSOCIATES LLC is a lawyer’s liability company founded by Stavriana Antoniou.
© S. ANTONIOU & ASSOCIATES LLC. All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted, in any form or by means, electronic, mechanical, photocopying, recording or otherwise, without the prior written permission of S. ANTONIOU & ASSOCIATES LLC. The information provided in this publication does not constitute legal, tax or investment advice and no responsibility is accepted for any loss occasioned directly or indirectly as a result of persons acting, or refraining from acting, wholly or partially in reliance upon it.
